อ. อรรถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 25

๓๗๕ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก 1. ภัยและความกลัว ๑.๑ ภัยเข้ามาถึงตัวแล้ว หมูสัตว์ดัชนอยู่ เหมือนปลาทั้งหลายดัชนอยู่ในน้ำ้น้อย. ขุ.ม. (พุทธ) มก. ๒๖/๕๙ 2. อภิญญา 2.๑ อภิฤทธิ์ (แสดงฤทธิ์)

เนื้อหาในเอกสารนี้สำรวจอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับภัยและความกลัว พร้อมกับการพูดถึงอภิญญาและการแสดงฤทธิ์ที่ผู้มีญาณแสดงออกมา เช่น ความสามารถในการเหาะและการเดินทางผ่านอากาศได้ สะท้อนให้เห็นถึงความ

ออม อุปมาคุปมจากพระไตรปิฎก ๑.๖ ธรรมดาดวงอาทิตย์ย่อมกลัวภัย คือ ราหู ฉันใด ภูมิผูปรารถนาความเพียร เมื่ได้เห็นบุคคลทั้งหลายที่เต็มไปด้วยความริษยา อีกทั้งถูกครอบงำด้วยความลง คือ ทิฐิ ให้เดินไปผิดกงค์วาง

บทความนี้นำเสนออุปมาจากพระไตรปิฎกซึ่งอธิบายถึงลักษณะของความเพียรและความเสื่อมของคนพาล โดยยกตัวอย่างเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เพื่อสร้างความเข้าใจที่ดีขึ้น การศึกษาเนื้อหานี้จะช่วยให้ผู้คนสามารถประเมินคุ

ፍት อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑.๕ บุคคลมีมาดุจด่านปติด้วยชีวก จุดตอบปติด้วยน้ำ และจุดศีรษตรปติด้วยเอาห่าถ่านพ้น ขุ.ม. (อรรถ) มก. ๖๕/๑๕๒ ๑.๖ ผู้ดูแล มัวรักษาขอรึว่า นี่เป็นของเราของเรา ทำให้เห็นห่างจา

บทความนี้นำเสนอสอนจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับการงดเว้นจากบาปและการทำความดี โดยกล่าวถึงการมีสติและการใช้ชีวิตอย่างมีคุณธรรม ปลีกตัวจากกรรมชั่วและการเสพติดในสิ่งที่ไม่ดี ทั้งนี้รวมถึงหลักการใช้ชีวิตอยู่กับธร

ประโยค - วิวัฒนาการแปล ภาค 3 ตอน 1 - หน้าที่ 13 [อัคคปฏิปัสมิภิกะ] ในวัฏฏะ นั้น คำว่า "อรรถ" นั้น โดยสังเขปเป็นคำเรียกผลที่ เผิดมานแต่เหตุ จริงอยู่ ผลที่เผิดมานแต่เหตุ ท่านเรียกว่า "อรรถ" เพราะเหตุที่

บทความนี้กล่าวถึงคำว่า 'อรรถ' และ 'ธรรม' ในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงความรู้ที่เกิดจากการศึกษาพุทธธรรม ความแตกต่างและประเภทของอรรถธรรมทั้ง 5 อย่าง เช่น ความรู้ในทุกข์และวิธีการบรรลุพระนิพพา

๓ อุบาสกไม่ควรจากพระใคร่ ๒.๘ เมื่อใด คนพาลสำคัญว่า บุคคลนั้นอดกลั้นต่อเราเพราะความกลัว เมื่อนั้นคนพาล ผมีปัญญารามิยิงเข็มขัดบุคคลนั้น เหมือนโค่งขี้โค่งโคฉี่ขี้ใส่ตัวนั้นไป จะลั่น ลังก.ส. (ทั่วไป

บทความนี้พูดถึงคุณลักษณะและโทษของคนพาล รวมถึงการเปรียบเทียบทางจิตวิทยาในการกระทำที่อาจนำไปสู่อันตรายให้กับผู้อื่น โดยใช้ข้อความทางศาสนามาอธิบายความเข้าใจในแนวคิดนี้ การทำความเข้าใจเกี่ยวกับคนพาลสามารถ

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๗.๕ พระจันทร์และพระอาทิตย์ปราจจากมโลทิน ย่อมแม่มกระจ่างในท้องฟ้า ซึ่งปราก จากเมฆฝน ฉันใด ข้าแต่พระองค์ผู้มีพระรัศมีข้างออกแต่พระสิริราศ ผู้เป็นมหามุนี พระองค์ย่อม รุ่งเรือง

เนื้อหานี้หยิบยกอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่ช่วยให้เห็นความสำคัญของการแสดงธรรมและการฝึกคนให้ออกจากความหลงผิด เปรียบเทียบการดำเนินชีวิตของบุคคลกับการเห็นแสงสว่างในที่มืด และการมีพระรัศมีของพระพุทธเจ้าที

๓๓ อุมบาอุบไมจากพระโคดม ๒.๔.๑๖ ข้าแต่ท่านพระโคดม เปรียบเหมือนดั่งต้นสาละใหญ่ในทิลำหรือนิคม ถึง ใบ เปลือกสะเกิด และกระพี้ของต้นสาละใหญ่จะหยุดร่วงกะเทาะไป เพราะเป็นของไม่เที่ยง สัมมะต่อมา ต้นสาละใหญ่นั

บทความนี้สำรวจถึงคำสอนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผ่านการเปรียบเทียบที่ลึกซึ้งในพระธรรม โดยนำเสนอความเปลี่ยนแปลงและความไม่เที่ยงของสิ่งต่าง ๆ ที่มีอยู่ในชีวิต พร้อมกับการบรรยายถึงคุณค่าของธรรมที่ไม่สามารถทำ

๖๒ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๔.๙ ดอกบัวมีลิ้นดี พึงเกิดในกองหยากเยื่ออันบุคคลทั้งแล้วไกลทางใหญ๋ ดอกบัวนั้นพึง เป็นที่ชอบใจ นั่นใด สาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อปฏิสนธ์เป็นดั่งงพยเยิดเกิดแล้ว ย่อมไพร

เนื้อหาครอบคลุมการอุปมาอุปไมยที่พบในพระไตรปิฎก เช่น ดอกบัวที่งามแม้อยู่ในกองหยากเยื่อ สะท้อนถึงคุณธรรมของสาวกพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้มีปัญญาสามารถเจริญในสัจธรรม แม้มีอุปสรรค นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงถึงประ

๙๔ อุบัติอุบัติจากพระไตรปิฎก ๓.๓ กลิ่นดอกไม้ฟังไปวงลมไม่ได้ กลิ่นจันทน์หรือลินกลิ่นยา และกลั้มพักพิงไม่ได้ แค่กลิ่นของสัตบุรุ้งฟังไปวงลมไม่ได้ กลิ่นจันทน์ก็ดี กลิ่นชูชาก็ดี กลิ่นอบุลิกก็ดี กลิ่นมะล

เนื้อหาที่กล่าวถึงกลิ่นหอมในพระไตรปิฎกซึ่งแบ่งประเภทของกลิ่นจากดอกไม้และบุคคลที่มีศีล ทั้งยังกล่าวถึงความเชื่อมโยงระหว่างศีลและปัญญา ว่าผู้ที่มีศีลก็ย่อมมีปัญญา ข้อความดังกล่าวส่งเสริมให้เห็นถึงคุณค่า

๙. ฟุดหยาบคาย ๗.๑ การกล่าววัดพระรัตนตรัย ซึ่งควรสรรเสริญเท่านั้น จักถือความผิดคอ ยยับยั้งเหมือนคนกลิ่นไฟ เหมือนคนเอามูดคุ่มคาบ เหมือนคนเอากำปั้นทำลายภูเขา เสียวคนเล่นอยู่เถวชีพในเลื้อย และเหมือนคนเอ

บทความนี้กล่าวถึงการใช้วาจาหยาบคายว่ามีผลเสียต่อบุคคลและสังคม รวมถึงการรักษาความลับที่เสมือนหนึ่งเป็นทรัพย์สมบัติที่มีค่า โดยเน้นถึงความสำคัญของการใช้คำพูดที่ดีและการไม่เปิดเผยความลับของผู้อื่น ซึ่งสา

๑.๕ การเลือกทักษิณาทาน และพระทักษิณาโดยบุคคลแล้วจึงให้ทาน พระสุคนเจ้ารง สรรเสริญ ท่านที่บุคคลถวายในพระทักษิณาเบญจกุลีก มีพระพุทธเจ้า เป็นตุง ซึ่งมีอยู่ในโลกนี้ ย่อมมี ผลมา เหมือนพิพิธที่วางลงในนาต ฉะน

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการเลือกทักษิณาทานและพระทักษิณาในพุทธศาสนา โดยแสดงถึงผลที่เกิดจากการให้ทาน ซึ่งมีความหมายว่าแม้ว่าจะให้ทานน้อย แต่ถ้าให้ด้วยความตั้งใจ ย่อมส่งผลดีมากเหมือนการหว่านเมล็ดพื

อุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎก ๔.๓ เราจักเชือดเนื้อในร่างกาย จุดริดยี่อ้อมขอบตาด้วยการขดออก ขุ.จริยา. (อรรถ) มก. ๔๕/๒๑ ๔.๔ หากใครพึงขอรับยืนยันดา เราจักให้ควรยืนยันดา เหมือนคนคว้าวิวาดาออกแล้วให้แกเขา ขุ.

เนื้อหานี้สะท้อนถึงหลักธรรมของพระไตรปิฎกที่ใช้เปรียบเทียบการให้ทานและความเคารพในศีลธรรม ในหลายๆ ตัวอย่างอุปมา เช่น การให้สว่างส่องในโลกมนุษย์ การบริจาคเพื่อสร้างความสุขในโลกหน้า และการย้ำถึงความสำคัญข

๑๙๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๒ ธรรมดาดาวประกายพรึกเป็นจุดฉัช คือ เที่ยงตรงในโลก พร้อมเทวโลก ไม่ว่าในสมัยดูฤทธิ์ตาม ย่อมไม่โครหรือเขินออกนอกวิธีโคร แม้นั่นได้ แมท่านก็ฉันนั่นเหมือนกันไม่ออกไปนอกทางจ

เนื้อหาต่อไปนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเพื่อนำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับความดีและความเลวในชีวิต ในที่นี้ยกตัวอย่างภูมิธรรมที่มีความสำคัญในการบรรลุพระสัมโพธิญาณ พร้อมยกอุปมาอุปไมยต่างๆ เพื่อให้เห็น

๑๙๗ อุมามาอุมจากพระใตรปิฎก ๘. กุศโลมุทธรรม ๘.๑ บุญทำกรรมได้ไว้ เขาออมเห็นกรรมเหล่านั้นในตน ผูทำกรรมย่อมได้รับผลดี ผูทำกรรมชั่วได้รับผลชั่ว บุคคลหวานพึงเช่นใด ย่อมได้รับผลเช่นนั้น ขุ.ชา. (ทั่วไป) มก.

ในบทนี้ได้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับกุศโลมุทธรรม ซึ่งย้ำถึงความสำคัญของกรรมที่มนุษย์ทำว่า กุศลกรรมให้ผลดีในอนาคต ขณะที่อกุศลกรรมจะทำให้เกิดผลในทางลบ โดยการยกตัวอย่างเปรียบเทียบระหว่างพืชและการทำกรรมของคน

อุมาอุปโมไม่จากพระเถรีฝ่าย เทาที่งก็เหลือความเป็นสมณะเพียงหน่อยหนึ่งเหมือนน้ำในขัน ทรงห้าที่ทังแล้วทรงกล่าวว่าชั้น และหงายขึ้นชั้น แล้วทรงเปรียบเทียบให้ฟังว่า ถ้าถามว่า เท่าวิ่งเหมือนน้ำท่วมก็เช่น

เนื้อหานี้นำเสนอการเปรียบเทียบและสอนเกี่ยวกับบาปในพระพุทธศาสนา โดยใช้ภาพเปรียบเทียบแตกต่างๆ เช่น น้ำในขัน ช้าง และผลของบาปที่ส่งผลต่อชีวิตบุคคล นอกจากนี้ยังมีที่สนทนาเกี่ยวกับกรรมและการประพฤติธรรม พร้

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ในอดีตชาติเก็อะไรของพระนาคเสน เมื่อครั้งเกิดเป็นพระอาจารย์ของสามเณร เคยอธิษฐานไว้ว่า ช้าค้างจักไม่สำเร็จพนวัตถุด ข้อให้ช้างลำ้ปัญญาไว้ ไม่รู้สึกสังสู่เหมือนกับฝังแม่น้ำ คงคา

ในเนื้อหาเล่าถึงอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ที่สอนให้เข้าใจถึงการใช้จ่ายในชีวิต โดยใช้ตัวอย่างต่าง ๆ เพื่อเปรียบเทียบ เช่น การกินผลมะเดื่อและการเสียสละในชีวิต โดยแสดงถึงผลกระทบของการกระทำที่ไม่รอบคอบ เช่

๒๗๙ อุบามาอุบไมจากพระไตรปิฎก ๓.๒ ธรรมดาสัตว์เหล่าอื่นจะมีกรรมชวดฟัดเอาทันข้างบน เอาศรีษะลงข้างล่าง ผ่านช่องคลอดเสวยทุกอย่างใหญ่หลวง อุปมาเหมือนตกลงไปในหนองสิ่งตัวร้อยคน หรือเหมือน ช้างที่เขาดอออกจากช

เนื้อหานี้มีการอธิบายความทุกข์ของสัตว์และคนผ่านคำเปรียบเทียบในพระไตรปิฎก เช่น การเปรียบเปรยถึงต้นไม้ไม่มีพิษเป็นที่อยู่ของโรค และอธิบายถึงอาการเจ็บที่เกิดจากกรรมที่กรรมชวนให้มากเอนเอียงไปสู่โทษ ทั้งนี

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก 2. คุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 2.1 คุณความดี 2.1.1 พระมหาบุรุษทรงบำเพ็ญจากเครื่องผงผิวตั้งบ่วง มีพระสนฺดานเบิยบน จุดดอกบัว ต้องแสงอาทิตย์ ฉะนั้น. ที่ม. (อรรถ) มก. 13/140 2.1.2

เนื้อหาเกี่ยวกับคุณความดีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งถ่ายทอดผ่านอุปมาอุปไมย หลายตัวอย่างมีการเปรียบเทียบระหว่างพระองค์กับธรรมชาติและวัตถุที่มีค่าในสวรรค์และโลก เพื่อเน้นถึงความสูงส่งและความเป็นเลิศในคุ

๒๓๑ อุบาสนไมสจากพระใคร่ครวญ เลี้ยงชีพด้วยวิชาชาดดาวดุงฤทธิ์ เรียกว่า เบญหน้าฉัน เลี้ยงชีพด้วยการทำหน้าที่เป็นตัวแทนและผู้สื่อสาร เรียกว่า มองดูทีใหญ่ฉัน เลี้ยงชีพด้วยวิชาชาดอั่วยวะ เรียกว่า มองดูทีอ่

ข้อความนี้พูดถึงการถูกต้องในหน้าที่ของภิกษุ โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการอยู่อย่างมีคุณธรรมและหนทางในการก้าวเข้าสู่สกุล. พระพุทธเจ้าได้สอนให้ภิกษุระลึกถึงการทำหน้าที่ของตน โดยไม่แสวง

๙๙ อุบาสาไม่จากพระใดๆปฤฏิญาณ ความอดทนทะนงความขะมักเขม้น ความไม่ท้อถอย สติ และสมปชัญญะ ให้มีประมาณยิ่ง เพื่อความธรรมทิ้งหลายที่เป็นบาปอุศลเหล่านั้น ฉันนั้นเหมือนกัน. อัง. ทลก. (พุทธ) มก. ๓๘/๑๙๐ ๒.๖ ร

บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของความอดทนและความเพียรในชีวิตของพระภิกษุ โดยนำเสนอการรักษาจิตให้สงบและการหลีกเลี่ยงความชั่วร้ายเปรียบเทียบกับการเดินทางของพ่อค้าที่หลงทาง นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการอบรมสติและสมาธิเ